آشنایی با هنر سفالگری و صنایع دستی سفالی

زمان مطالعه: 8 دقیقه
ساخت ظروف زیبای سفالی
در این مقاله میخوانید

هنری به قدمت بشر

هنر سفالگری از جمله هنرهای بسیار کهن و از قدیمی ترین دست سازه های بشر به شمار می‌رود و به جرأت می‌توان گفت از کامل ترین هنرهاست. انسان های اولیه زمانی که برای بقای زندگی خود به دنبال غذا و مواد خوراکی می گشتند؛ به مرور متوجه قابلیت ها و شکل گیری راحت گل رس و به اصطلاح سفالگری شدند. قدمت چندهزارساله و بسیار زیاد هنر سفالگری عیان و قابل تفهیم است اما هنوز به درستی مشخص نشده است که انسان دقیقا از چه زمانی شروع به ساختن ظروف و وسایل مورد نیازش از ترکیب آب و گل رس کرده است. پیش از رواج شیشه گری و ظروف و لوازم شیشه ای، وسایل سفالی و سفالینه های دست ساز ابزار مورد نیاز مردم برا زندگی راحت تر را تامین می کردند.

سفالگری در ایران

سفالگری و کوزه گری در ایران تاریخچه ای دیرینه دارد و پیشینه این هنر در ایران نیز به درستی مشخص نیست اما طی کاوش ها و حفاری هایی که در تپه گنج در غرب کرمانشاه و و غار کمربند در بهشهر مازندران صورت گرفته، قدیمی ترین سفال مربوط به دوره “نوسنگی” در هزاره هشتم قبل از میلاد کشف شده است. فلات ایران یکی از مهم ترین مناطق در آسیای غربی است که در پیدایش و گسترش صنعت سفالگری نقش داشته است. اشیای سفالی بسیاری در کاوش های باستان شناسی ایران زمین به دست آمده است. با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص ایران زمین، که در محل تقاطع تمدن‌های باستانی و در مسیرهای کاروان‌های مهم واقع است، تقریباً در دوره های متفاوت در بخشی از ایران هنر سالگری رایج بوده است؛ مانند مناطق غرب رشته کوه زاگرس (لرستان)، منطقه جنوب دریای خزر (استان گیلان و مازندران)، نواحی در بخش شمال غرب کشور (استان آذربایجان) و همچنین منطقه ای در جنوب شرقی ایران.

این اوصاف و سابقه درخشان هنر سفالگری در ایران نشان می دهد که می توانیم در این عرصه فعالیت چشمگیری داشته باشیم و با توسعه بخشی این صنعت در جای جای ایران از جهات زیادی کشوری بهتر بسازیم.

هم اکنون منطقه “لالجین” در همدان از نواحی به نام سفالگری ایران است و کارگاه های بسیاری از گذشته تاکنون مشغول فعالیت هستند. البته شهر هایی دیگر مانند میبد یزد، مند گناباد، مازندران، سمنان، گیلان، گلپورکان (بلوچستان) و… نیز در این حوزه فعالیت دارند.

چرا خاک رس؟

شاید برایتان این سوال بوجود بیاید که چرا هنرمندان سفالگر، گل تهیه شده از خاک رس را برای تهیه ظروف سفالی و سفالگری برگزیده اند. خاک رس از فواید بسیاری برخوردار است و قابلیت سم زدایی دارد. اثرات بهداشتی که این خاک بر پوست، سیستم گوارش، پوست، سیستم ایمنی بدن و اندام‌های داخلی می گذارد نیز قابل توجه است. این خاک حاصل خاکستر آتشفشان های سالیان درازی است که در مناطق مختلفی یافت می شود.

لایه برداری پوست

ماسک و اسکراب های بسیاری از این خاک ازشمند برای لایه برداری پوست تهیه می شوند و اثر خاک رس روی پوست دستان بسیار شگفتی آور است و از همین رو سروکار داشتن مداوم با گل و خاک رس، سبب ایجاد لطافت و نرمی بر پوست دستان شده و می توان گفت سفالگری هنری مناسب بانوان نیز به شمار می رود.

شکل پذیری آسان

شکل پذیری و حالت بخشی آسان و مناسب گل رس در مقابل دیگر مخلوط های آب و خاک، سبب برتری آن شده است.

بهبود بخشی گردش خون

گردش خون از عوامل مهم سلامتی انسان به شمار می رود. گل رس به دستگاه و سیستم گردش خون کمک فراوانی می کند و گردش خون مناسب سلول های مرده پوست را از بین می برد.

کمک به درمان آلرژی

تنفس خاک رس و یا قرار دادن آن روی بخش های عفونت کرده و التهابات ناشی آلرژی، برای رفع آن بسیار موثر و مشکل گشاست.

رفع چروکی پوست

همانطور که گفته شد، از فواید مهم خاک رس ویژگی های مناسب آن برای پوست است؛ یکی دیگر از این خواص، رفع چروکی پوست می باشد به طوری که تماس داشتن با گل و خاک رس برای رفع چین و چروک زمان بسیار مناسب است.

تعدادی از فواید و خواص خاک رس را بررسی کردیم و با این اوصاف گل تهیه شده از خاک رس، مناسب ترین گل برای سفالگری و ساخت ظروف سفالی است.

خاک رس به طور کلی به دو دسته “رس سفید” و “رس قرمز” تقسیم می شود اما در حقیقت چهار نوع خاک رس داریم:

رس سفید (کائولن یا کائولین):

این خاک رس، سفید رنگ است و از آن به منظور ساخت ظروف چینی استفاده می شود. شاید بتوان گفت رس سفید بسیار ارزشمند و پر کاربرد است.

رس بال یا بال کلی:

طیف رنگی این نوع خاک رس از زرد کمرنگ تا مشکی است؛ و برای ساخت سرامیک و ظروف چینی نیز از آن استفاده می شود.

خاک نسوز:

ظروف ساخته شده از این نوع رس در مقابل دمای زیاد و آتش مقاوم بوده و نمی شکند و از بین نمی روند.

رس قرمز (خاک رس خشت):

این خاک معمول ترین و فراوان ترین نوع رس است که کاربردهای بسیاری در زمینه های متفاوت دارد.و از طرفی برای ساخت ظروف سفالی معمولی از آن استفاده می شود.

به طور کلی رس سفید ارزشمند تر و گران تر است. چراکه این ظروف ساخته شده از رس سفید مراحل ساده تر و با کیفیت تری را برای لعاب زنی طی می کنند. با اینکه “لالجین” مرکز ساخت سفال ایران به شمار می رود، اما خاک رس آن قرمز رنگ است ولی در معدن زنور شهر تبریز رس سفید بسیاری وجود دارد، به همین خاطر روزانه صادرات بسیار و حجم قابل توجهی رس سفید از سوی تبریز به لالجین همدان آغاز می گردد.

ابزار مورد نیاز سفالگری

سفالگری هنری انعطاف پذیر است و طرح ها و نقوش به کار رفته در آن از قانون خاصی پیروی نمی کنند. هر هنرمند سفالگر، با توجه به علایق شخصی، تفکرات خاص خود و بینش و زاویه دید نادرش نقوشی خاص را در محصول سفالی خود پیاده می کند که سبب تنوع بسیار در این هنر شده است. گوناگونی موجود در سفالگری، نیاز داشتن به ابزار خاص و بسیار را ایجاد کرده که البته باید توجه داشت که با وسایلی کم و محدود و مقدار بسیاری خلاقیت، می توان محصولی چشمگیر را تولید کرد. از رایج ترین لوازم اولیه و شاید مورد نیاز ترین ابزارها؛ گل رس، چرخ سفالگری، ابزار تراش دهنده، حوله و اسفنج، سیم قطع کننده و مشته را قلمداد می کنیم.

گذری بر مراحل سفالگری

پس از فراهم کردن ابزار مورد نیاز سفالگری، اولین و مهم ترین ماده را که گل رس می باشد تهیه می کنیم. برای نرم کردن گل یا تهیه آن از خاک رس، خاک یا گل را با مقدار مناسبی آب مخلوط می کنیم تا استحکامی مناسب به دست بیاورد. رقیق بودن یا غلظت بیش از حد گل، در آخر شکاف هایی را روی کار شما ایجاد می کند. پس از آن گل را مانند خمیر شیرینی ورز می دهیم تا ذرات ریز هوا از آن خارج شود و قوام مناسب را پیدا کند و سپس شروع به حالت دادن آن می کنیم. در سفالگری با سه روش: فیتیله ای، فشاری و صفحه ای گل را حالت دار می کنند و دقت داشته باشید که سفالگری با چرخ نیازمند هنر، دقت و ظرافت بیشتری است. پس از آماده کردن ظرف سفالی مورد نظر، از خشک بودن آن اطمینان حاصل کرده و سپس در کوره قرار می دهیم تا پخته شود. در مرحله بعدی برای زینت بخشی به ظرف سفالی‌مان؛ آن را به اصطلاح “لعاب کاری” می کنیم. در این مرحله، پس از انجام دادن کارهای مورد نیاز و رعایت نکات مهم، با لعاب تهیه شده از عناصر متفاوت، طرح های مورد نظر خود را روی ظرف نقاشی کرده و آن را برای بار دوم در کوره قرار می دهیم.

 

صنایع دستی اریسا، هدایای ایرانی در بسته بندی نفیس

شرکت فروش صنایع دستی اریسا، مجموعه‌ای است که در حوزه تولید، فروش و به ویژه در عرصه بسته بندی شکیل صنایع دستی فعالیت چشمگیر و رو به جلویی دارد. در این شرکت، انواع صنایع دستی از جمله محصولات سفالی، فیروزه کوبی، خاتم کاری، مس و پرداز و صدها شاخه دیگر صنایع دستی را با بسته بندی نفیس و ارزنده ارائه می کند که می توانند گزینه های بسیار مناسبی برای هدایای تبلیغاتی، سازمانی و یا مدیریتی باشند. محصولات سفالی اریسا، مشتری های خاص خود را دارد و برای هدیه دادن به عزیزانتان یا تجاری انتخابی هوشمندانه هستند؛ چرا که در عین کیفیت بالا، از قیمت مناسب و به صرفه ای برخورداند.

در ادامه به معرفی و بررسی تعدادی از سفالینه های اریسا می پردازیم که می تواند راهنمای خوبی برای شما در راستای انتخاب و تهیه یک هدیه عالی و محصولی مرغوب باشد.

ست چای خوری و قاب چوب و سفال

محصولات سفالی لعاب خورده، زیبایی واقعا گیرا و خیره کننده ای دارند. این دسته از سفالینه های ایرانی، محبوبیتی خاص داشته و طرفداران بسیاری دارد. ست چای خوری و قاب چوب و سفال، محصولی تهیه شده در اریسا است که شامل یک فنجان سفالی با طرح و نقشی جذاب و دلنشین و یک زیره چوب و سفال است که گیرایی دوچندان به آن بخشیده است. یک قاب کوچک مربع شکل سفالی نیز در این مجموعه قرار گرفته که بخش سفالی آن با ترکیب رنگی خاص و طرح اسلیمی رنگ آمیزی شده است. این ست در یک هاردباکس با طرح میناکاری قرار دارد و با قیمتی مناسب عرضه می شود.

ست چای خوری و قاب چوب و سفال

ست قندان و لیوان و قلمدان مینا

قرار داشتن محصولات سفالی، روی میز محل کار یا منزل شما زینتی خاص و حال و هوای تازه ای به فضای اطراف شما می بخشد. ست رومیزی قندان، لیوان و قلمدان مینا؛ مجموعه ای خاص است که شامل یک لیوان سفالی، یک قندان و یک قلمدان سفالی است که هر سه آنها به دست هنرمندان سفالگر همدانی کشورمان با نقش خاص میناکاری روی سفال مزین شده اند. هاردباکسی که این محصول در آن قرار گرفته، مستحکم و خوش رنگ است. این بسته بندی شکیل و خلاقانه برای محصولات صنایع دستی، سبب رواج هدیه دادن صنایع دستی ایرانی و رونق بخشی به اقتصاد ایران زمین شده است.

ست قندان و لیوان و قلمدان مینا

قاب سفالی نقش برجسته با ابعاد 32*16

انسان از آب و خاک ساخته شده و شاید همین دلیل علاقه شدید او به سفالگری و ظروف سفالی است؛ از طرفی دیگر دیدن محصولاتی از جنس خاک و گل روح او را جلا می بخشد. قاب سفالی نقش برجسته با متون متفاوت و لعاب طرح کاشی آبی خوشرنگ، از محصولات پر طرفدار اریسا است و از زیبایی مسحور کننده ای برخوردار است. قرار گرفتن این قاب روی دیوار، روح و جانی تازه به آن می بخشد و چشم هر رهگذری را به خود خیره می دارد.

قاب سفالی نقش برجسته

بشقاب سفالی با قطر 25 با جعبه دوزبانه و درج لوگو

بشقاب سفالی با طرح میناکاری مسحور کننده اش، کاربرد های بسیاری دارد و قرار گرفتن آن در جای جای محل کار و منزل شما انرژی بخش و زینت دهنده است. این بشقاب سفالی، محصولی از هنرمندان و سفالگران همدانی است. رنگ های متنوع به کار رفته در آن زیبایی اش را دوچندان کرده است. این محصول، در یک جعبه مقوایی با ابعاد 4.5*28*27 قرار گرفته و قابلیت شیرینک جعبه نیز فراهم است. امکان درج لوگوی سازمان مورد نظر شما روی جعبه، محبوبیت این سفالینه برای هدایای تبلیغاتی را افزایش داده است.

بشقاب سفالی

گلدان سفال سایز 20 با جعبه ترمه

سفال و سفالگری روح آدمی را جلا می بخشد. گلدان سفال، یک گلدان سفالی با ارتفاع 20 سانتی متر و مزین به طرح میناکاری روی سفال محصول چیره دستان همدانی است. طیف رنگی های متفاوت از مشکی تا زرد به کار رفته در آن، جذابیتی چند برابر به آن بخشیده و سبب ایجاد گیرایی خاصی در محصول شده است. ظرافت هنرمندان همدانی در مراحل تولید محصول به ویژه مرحله میناکاری آن واقعا ستودنی است. گلدان سفال اریسا، در بسته بندی شکیل جعبه چوب با روکش ترمه نفیس و گرانبهای دست ساز قرار گرفته و عرضه می شود. امکان درج پلاک، لوگو و متن دلخواه شما داخل جعبه و قیمت به صرفه از دیگر مزیت های این محصول برای هدایای تبلیغاتی، سازمانی، مدیریتی و یا حتی تجاری است. بسته بندی خلاقانه این محصول به صورتی است که پس از خارج کردن گلدان از آن، می توان جعبه را به طور جداگانه مورد استفاده قرار داد.

گلدان سفال

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

محصولات پیشنهادی برای شما

مطالب مرتبط
معرفی ست گلدان فیروزه کوبی
معرفی 6 ست هدیه گلدان فیروزه کوبی زیبا برای هدیه دادن
زیباترین دیزاین ها برای چیدن سفره هفت سین در دفتر کار
زیباترین دیزاین‌ ها برای چیدن سفره هفت سین در دفتر کار + معرفی پنج ست هفت سین زیبا برای هدیه به کارمندان
آداب و رسوم و سنت های هدیه دادن در سرتاسر جهان
آشنایی با سنت‌های هدیه دادن در سراسر جهان
ایده خرید هدیه عید نوروز برای عروس
16 ایده خرید هدیه عید نوروز برای عروس
هدیه برای همسر عاشق قهوه
برای کسی که عاشق قهوه‌ است، چه کادویی بخریم؟
سبد خرید
ورود

هنوز حساب کاربری ندارید؟

فروشگاه
علاقه مندی ها
0 موارد محصول
حساب کاربری من