ترمه یزدی و مراحل تولید آن

ترمه چیست؟

ترمه، نوعی پارچه گران‌بهای بافته‌شده از الیاف بسیار لطیف است که از صنایع دستی نساجی نفیس ایران می‌باشد. پارچه ترمه از دو سری نخ تار و پود از جنس ابریشم و پشم مرغوب با الیاف بلند تشکیل شده که با دست بافته شده است به نحوی که پود در پشت پارچه به صورت آزاد و با تراکم پودی بالا میباشد. نخ‌ها با رنگ‌های گیاهی و مواد مصنوعی طبیعی، و بیشتر به رنگ‌های عنابی، قرمز، سبز، نارنجی و مشکی رنگرزی می‌شوند.

نقش‌های منحنی مانند بته جقه و گل‌های شاه‌عباسی در رنگ‌های مختلف در ترمه به کار می‌رود. برخی از نقش‌های متنوع ترمه بافی عبارتند از بته جقه، گل‌های شاه عباسی، بته خرقه، شاخ گوزنی، امیری، راه راه (محرمات)، بته سروی و بته بادامی.

ترمه با طرح‌های بسیار متنوعی در نقاط مختلف ایران بافته می‌شود و یزد یکی از زیباترین ترمه ها را در بین شهرهای ایران داراست.

پارچه ترمه از گذشته های دور با فرهنگ ایرانی عجین شده است و در محصولاتی متنوعی همچون سجاده ترمه، کوسن ترمه، رومیزی ترمه، جانماز ترمه، رانر ترمه، تابلو ترمه، روتختی ترمه، سرمه دوزی، کراوات ترمه، البسه ترمه و … به کار میرود.

مراحل بافت ترمه یزدی

الف) مواد اولیه مصرفی ترمه یزدی

نخستین مرحله بافت ترمه تهیه کردن مواد اولیه آن اسـت. معمولـا ترمـه از پشـم و ابریشـم می بافند اما پشم سفید رایج ترین پشمی است که در بافت ترمه مورد استفاده قـرار میگیـرد زیـرا میتوان آن را با هر رنگی که دلخواه است رنگ آمیزی نمود. پشم ترمه باید مرغوب باشد و الیـاف بلندی داشته باشد که گوسفندان ایران و کشمیر دارای پشم های نرم و محکم خوبی بوده و تا حد زیادی براق و سفید است. شاه عباس صفوی، به دلیل اینکه شاه عباس طراحان برجسته ای را از چین و ارمنستان به ایران دعوت کرد تا هنر نوین خود را به ایرانیان تعلیم دهند به همـین دلیـل ترمه های آن زمان زیبایی و برجستگی خاصی پیدا کرد.

ب) شستن پشم

پس از تهیه مرغوبترین پشم، اولین کار تمیز کردن پشـم از چربـی و چـرک موجـود در آن است.

ج) سفید کردن پشم

در ایران از دو روش برای سفید کردن پشم استفاده می شود.

1- پشم ها را در چمـن زار پهـن میکردند تا پس از جذب شبنم و تبخیر آن در روز سفیدتر گردد و ایـن عمـل را چنـدین مرحلـه انجام میدادند.

2 -استفاده از مشتقات گوگرد برای سفید کردن پشم ترمه

د) ثابت کردن رنگ

بعد از اینکه پشم ها به اندازه کافی سفید شدند، نوبت رنـگ نمـودن آنهاسـت کـه یکـی از مهمترین مراحل تهیه پشم برای بافت ترمه میباشد.

ه) رنگرزی به وسیله رنگهای طبیعی و گیاهی

رنگ ترمه های ایرانی معمولا از گیاهان طبیعی تهیه میشود. این رنگ ممکن است از ریشـه،

تنه، برگها، گل، میوه و یا پوست گیاهان بدست آید.

ابزار کار و شیوه بافت ترمه یزدی:

دستگاه بافندگی ترمه ، تقریبا شبیه سایر دستگاه های نساجی سـنتی، چـوبی اسـت و در خـود مناطق تولید و توسط صنعتگران محلی ساخته میشود. تعـداد دسـتگاه های بافنـدگی در زمـان قدیم در یزد حدود 500 الی 700 دستگاه رسیده است اما در زمـان حـال ایـن صـنعت دسـتی تقریباً منسوخ شده است.

برای دیدن محصولات ترمه اریسا بر روی لینک زیر کلیک کنید.

خرید صنایع دستی ترمه